18.03.2025 - Motie RDC

Context

Terwijl de situatie in de Democratische Republiek Congo al bijzonder ernstig was door de oorlog die werd gevoerd door de Rwandese strijdkrachten en hun hulptroepen M23, vormen het verlies van de stad Goma in de provincie Noord-Kivu eind januari 2025 en de val van de stad Bukavu op 15 en 16 februari een dramatisch keerpunt in de crisis die de Democratische Republiek Congo doormaakt.

Met meer dan 6 miljoen ontheemden, waarvan meer dan 400.000 sinds januari volgens de VN, kan deze ongekende humanitaire crisis alleen maar erger worden met de aanval op Goma. Naar schatting wonen daar een miljoen mensen, plus meer dan 700.000 vluchtelingen. De humanitaire nood is uiterst dringend en de hulp moet worden georganiseerd. Het risico van regionale escalatie is nu zeer reëel.

Ondertussen blijft de Europese Unie samenwerken met Rwanda, terwijl Congolese mineralen worden geplunderd en vervolgens doorverkocht in het noorden en vredeshandhavers worden gedood.

We kunnen niet passief blijven tegenover het ongekende geweld in de Democratische Republiek Congo. Het is tijd dat België een duidelijke en ambitieuze houding aanneemt en een actieve rol speelt in het oplossen van deze crisis. Een humanitair en diplomatiek antwoord is dringend nodig: de vrede in de Democratische Republiek Congo moet worden hersteld en de misdaden moeten ophouden. 

De M23 en Rwanda moeten de wapens neerleggen. Het Rwandese leger moet ophouden de M23 te steunen. De verkrachtingen moeten onmiddellijk stoppen en er moet een einde komen aan de logica van de straffeloosheid voor deze afschuwelijke misdaden, die al tientallen jaren als oorlogswapen worden gebruikt.  

Economische belangen zijn de belangrijkste reden voor deze inmenging en economische en diplomatieke druk zouden een oplossing kunnen bieden voor de crisis. Ondertussen moeten België en de Europese Unie dringend gepaste hulp bieden. Onze iPhones en elektrische auto's mogen niet verder besmeurd worden met het bloed van de Congolezen. 

Overwegende hetgeen volgt en gelet op het volgendeIn deze context,

1. Gezien de schending van de territoriale integriteit van de Democratische Republiek Congo door Rwanda;
2. Overwegende dat onderdanen van de Democratische Republiek Congo nog steeds het slachtoffer zijn van geweld, seksueel geweld, aanvallen, moorden en wijdverbreide schendingen van de mensenrechten door nationale en buitenlandse gewapende groeperingen, met name in het oosten van het land;
3. Gelet op de resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, met name Resolutie 2641 (2022) van 30 juni 2022 over de situatie in de Democratische Republiek Congo;
4. Overwegende dat deze gewelddaden, aanvallen en schendingen de afgelopen weken zijn toegenomen, met name op het grondgebied van Ituri, Noord-Kivu en Zuid-Kivu;
5. Overwegende dat de bezetting van Goma volgens de humanitaire organisaties ter plaatse een bloedbad van ongeveer 6.000 doden heeft veroorzaakt;
6. Gelet op Resolutie 1325 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, getiteld “Vrouwen, vrede en veiligheid”, die op 31 oktober 2000 unaniem is aangenomen;
7. Gelet op het Afrikaans Handvest van de rechten van de mens en de volkeren, dat op 27 juni 1981 is aangenomen en op 21 oktober 1986 in werking is getreden;
8. Overwegende dat de Democratische Republiek Congo sinds maart 2018 ondertekenaar is van het Protocol van Maputo (het internationale protocol van de Afrikaanse Unie dat ondertekenende staten verplicht de rechten van vrouwen te waarborgen); 
9. Gezien de grondwet van de Democratische Republiek Congo die op 18 februari 2006 is aangenomen.
10. Gezien de resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, in het bijzonder resolutie 2641 (2022) van 30 juni 2022 over de situatie met betrekking tot de Democratische Republiek Congo;
11. Gezien de op 21 februari 2025 aangenomen VN-resolutie 2773, waarin het door Rwanda gesteunde offensief van de M23 wordt veroordeeld en Rwanda wordt opgeroepen zich onmiddellijk terug te trekken van het grondgebied van de DRC. 
12. Overwegende dat de ondergrond van de Democratische Republiek Congo en de aanzienlijke rijkdommen ervan worden begeerd door multinationale winningsbedrijven, maar ook door westerse staten en buurlanden zoals Rwanda;

De gemeenteraad van Watermaal-Bosvoorde is van mening dat 

1. dat de territoriale integriteit van de Democratische Republiek Congo geschonden is volgens het internationaal recht;

Veroordeelt de gemeenteraad van Watermaal-Bosvoorde 

1. veroordeelt ten stelligste de misdaden van de Rwandese strijdkrachten en hun hulptroepen M23 en roept de rebellen op de wapens neer te leggen met eerbiediging van het internationaal recht;
2. veroordeelt krachtig het gebruik van verkrachting als oorlogswapen door het Rwandese leger en zijn M23-aanhangers;

De gemeenteraad van Watermaal-Bosvoorde vraagt 

• aan het Collège van Burgemeester en Schepen :

1. om, ter ondersteuning van de Democratische Republiek Congo, de Vredesvlag te hijsen op één van de vlaggenmasten van het gemeentehuis;
2. alles in het werk te stellen om te zorgen voor een ethischer en duurzamer beheer en aankoop van het gemeentelijke digitale materiaal (verlenging van de levensduur en beheer van het materiaal aan het einde van de levensduur, ecodesign, enz;)
3. alle aanvragen voor officiële evenementen van de Rwandese staat in de gemeentelijke infrastructuur te weigeren;

1. de terugtrekking te eisen van de M23-troepen, gesteund door Rwanda, en de Rwandese troepen terug te trekken uit de oostelijke provincies van de Democratische Republiek Congo;
2. het voortouw te nemen in een internationaal initiatief om dringend humanitaire hulp naar alle vluchtelingenkampen te brengen en elk initiatief van de Europese Unie, de VN of elk ander internationaal initiatief te steunen om een einde te maken aan de misdaden en ervoor te zorgen dat alle partijen in het conflict hun internationale verplichtingen nakomen;
3. BFAST een missie te laten starten om de slachtoffers van de ramp in Goma en andere door de Rwandezen en hun hulptroepen van de M23 bezette gebieden te hulp te komen;
4. de federale minister van Ontwikkelingssamenwerking op te dragen de financiële steun voor de bilaterale samenwerking met Rwanda onmiddellijk op te schorten;
5. de wet van de universele rechtsmacht in werking te stellen, om het Internationaal Strafhof (ICC) te vragen een arrestatiebevel uit te vaardigen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid tegen de heren Paul Kagame, Corneille Nanga, Sultani Makenga, alsook tegen de Rwandese leiders die betrokken zijn bij het laatste bloedbad, zoals gedaan werd tegen Benjamin Netanyahu;
6. actie te ondernemen op Europees niveau
1. ijveren voor de onmiddellijke opschorting van de militaire steun aan het Rwandese leger uit hoofde van de Europese Vredesfaciliteit en deze steun afhankelijk maken van een voorafgaande toezegging om de steun van het Rwandese leger aan de M23 in te trekken;
2. zich in te zetten voor de opschorting van de samenwerkingsovereenkomst inzake kritieke materialen tussen beide partijen, zolang Rwanda zijn illegale steun aan de M23 voortzet;
3. verder te gaan dan aanmatiging en principiële veroordeling en gerichte sancties te overwegen (waaronder visabeperkingen en bevriezing van bankrekeningen, zoals het geval was met Rusland) tegen de leiders van de M23 en de Rwandese troepen die betrokken zijn bij de agressie tegen de Democratische Republiek Congo;
4. dringende humanitaire maatregelen te nemen om de slachtoffers van dit conflict te steunen
5. hun algemene aanpak van het seksueel geweld in de Democratische Republiek Congo te versterken en een standpunt in te nemen ten gunste van een holistische aanpak van het probleem;
6. bindende wetgeving in te voeren ter bevordering van de traceerbaarheid van mineralen en ter vermindering van de productie van elektrische en elektronische apparatuur, door fabrikanten reparatie- en recyclingnormen op te leggen;

• de regeringen van de gefedereerde entiteiten op te roepen tot terugtrekking van de door Rwanda gesteunde M23-troepen en tot terugtrekking van de Rwandese troepen uit de oostelijke provincies van de Democratische Republiek Congo;

• de regionale regeringen aanzetten om vergunningen voor de uitvoer, invoer en doorvoer van wapens van en naar Rwanda te weigeren;

• de Brusselse regering aanzetten om te ijveren voor de opschorting van de akkoorden ondertekend op 30/01/2024 via ENLABEL.

Tot slot vraagt de Gemeenteraad van Watermaal-Bosvoorde om deze motie te versturen naar de Eerste Minister en de Minister van Buitenlandse Zaken, naar de Ministers-Voorzitters van de gefedereerde entiteiten, naar alle voorzitters van de partijen vertegenwoordigd in de verschillende Belgische parlementen, alsook naar de ambassadeur van Rwanda in België en de ambassadeur van de Democratische Republiek Congo in België.

De Raad keurt de motie goed.

28 stemmers : 16 positieve stemmen, 12 onthoudingen.

Onthoudingen : David Leisterh, Hang Nguyen, Victor Wiard, Jean-François de Le Hoye, Charlotte Collet, Cécile Van Hecke, Gabriel Persoons, Denis Philippe, Roxane de Giey, Estelle Maekelbergh, Lionel Touwaide, Louis Wuestenberghs.