28.03.2023 - Motie betreffende de invoering van statiegeld op blikjes en flesjes

DE RAAD,

Gelet op de Europese Richtlijn 2019/904 van 05/06/2019 betreffende de vermindering van het effect van bepaalde kunststofproducten op het milieu, op grond waarvan de staten de nodige maatregelen moeten nemen om uiterlijk in 2025 een systeem voor de gescheiden inzameling van PET-flessen in te voeren;

Gezien het in maart 2020 onthulde actieplan van de Europese Unie voor een circulaire economie;

Gelet op het vijfde plan voor het beheer van hulpbronnen en afval dat de Brusselse gewestregering op 15/11/2018 heeft aangenomen en dat kadert in de ordonnantie van 14/06/2012 betreffende afvalstoffen en de ordonnantie van 18/03/2004 betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's;

Gelet op het akkoord van de Brusselse gewestregering waarin het voornemen om een statiegeldsysteem voor PET-flessen en blikjes in te voeren, wordt vermeld;

Gelet op de toezegging in de algemene beleidsnota waarin het college van burgemeester en schepenen van Watermaal-Bosvoorde aandringt op de essentiële rol van de gemeente op het gebied van de openbare netheid en op haar plicht om op te treden ter vermindering van milieuoverlast;

Gelet op de verordening op de inzameling van huishoudelijk afval en de verplichting tot het gebruik van stevige vuilnisbakken;

Gelet op de verordening op de openbare zindelijkheid;

Gelet ophet gunstige advies over de invoering van statiegeld dat op 25/06/2021 door de Unie van Steden en Gemeenten van Wallonië werd uitgebracht;

Gelet opde beslissing van de Waalse minister van Leefmilieu om een haalbaarheidsanalyse uit te voeren met het oog op een objectieve evaluatie van de effecten van de invoering van statiegeld op plastic blikjes en flesjes, met inbegrip van de voorwaarden voor het welslagen ervan (artikel in de krant Le Soir van 19/04/2022);

Gelet op het akkoord van de Vlaamse Regering van 23/12/2022 om de minister van Leefmilieu te belasten met het opstarten van onderhandelingen met het oog op de invoering van een statiegeldsysteem;

Gelet opde oproep tot de invoering van een statiegeldsysteem die op 24/08/2020 in de krant Le Soir is gepubliceerd door talrijke milieu- en landbouworganisaties zoals WWF-België, de Koninklijke Belgische Liga voor Vogelbescherming, Nature et Progrès, de Waalse Landbouwfederatie, de Federatie van Jonge Landbouwers, Natagora, Fugea, de Boerenactiebeweging, de Unie van Waalse Vrouwelijke Landbouwers, Test Achats en Inter Environnement Wallonie;

Overwegende dat het niemand meer ontgaat dat plastic afval verwoestende gevolgen heeft voor fauna en flora;

Overwegende dat zij het dierenleven en het ecosysteem in gevaar brengen en dat zij door ricochet de menselijke soort rechtstreeks aantasten;

Overwegende dat zowel vogels als aquatische soorten zoals vissen, schildpadden, schaaldieren en zeezoogdieren in de voorhoede van deze ecologische plaag zitten, zoals blijkt uit een vijfjarig onderzoek naar noordse stormvogels (zeedieren) van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties;

Overwegende dat uit dit onderzoek is gebleken dat 95% van de zeevogels in het Noordzeegebied plastic in hun maag hebben;

Overwegende dat blikjes en plastic flessen ongeveer 40% van de hoeveelheid zwerfvuil uitmaken en dat de inzameling ervan kostbaar is

Overwegende dat blikjes in principe 100% recycleerbaar zijn, tot in het oneindige, dankzij het aluminium en/of blik, die hun eigenschappen nooit verliezen;

Overwegende dat het recycleren van een blikje gelijk staat aan het besparen van de energie die nodig is om een computer vier uur lang te laten werken;

Overwegende dat het 100 tot 500 jaar duurt voordat een weggegooid blikje in de natuur verdwijnt;

Overwegende dat tijdens de jaarlijks door de gemeente georganiseerde voorjaarsschoonmaak blikjes en plastic flessen tot het afval behoren dat het vaakst door de inwoners wordt ingezameld;

Overwegende de vier apparaten die zijn geïnstalleerd in het kader van het proefproject "retourpremie" van het Brussels Gewest in april 2019;

Overwegende dat het project in maart 2020 door het Brussels Gewest is stopgezet;

Overwegende dat volgens de cijfers van Leefmilieu Brussel over een periode van ongeveer 1 jaar 200.963 blikjes zijn ingezameld via de vier apparaten;

Overwegende dat, volgens de resultaten van de enquête, dit niet alleen blikjes zijn die op straat worden geconsumeerd of ingezameld, maar ook blikjes bij de gebruikers thuis;

Overwegende dat uit de enquête niettemin is gebleken dat er, vooral om milieuredenen, enthousiasme en algemene belangstelling bestaat voor de inzameling van blikjes;

Overwegende dat er een structurele en duurzame oplossing voor afvalrecycling moet komen; dat de statiegeldregeling aan deze criteria voldoet en een redelijke en passende oplossing is waardoor de kosten van de inzameling van PET-blikjes en -flesjes door de verpakkingssector worden gedragen in plaats van door de burgers en de lokale overheden;

Overwegende dat een statiegeldsysteem doeltreffend is gebleken bij de bestrijding van het illegaal dumpen van plastic blikjes en flesjes in de Scandinavische landen, Duitsland, Nederland, Schotland en Malta, waar reeds een statiegeldsysteem wordt toegepast;

Overwegende dat uit een in Nederland in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitgevoerde studie blijkt dat met een statiegeldsysteem het achterlaten van lege blikjes en flesjes in de natuur met 70 tot 90% kan worden verminderd;

Overwegende dat, volgens verschillende enquêtes die tussen 2015 en 2021 zijn gehouden, tussen 66% en 88% van de Belgen voorstander is van de invoering van een statiegeldsysteem voor PET-blikjes en -flesjes;

Overwegende dat 1.120 Belgische en Nederlandse organisaties, verenigingen, gemeenten en bedrijven zich bij de Statiegeldalliantie hebben aangesloten;

Overwegende dat de Brusselse gemeenten Jette, Koekelberg, Etterbeek, Sint-Gillis, Sint-Lambrechts-Woluwe en Brussel-Stad zich bij de Statiegeldalliantie hebben aangesloten;

Overwegende dat een dergelijk systeem slechts doeltreffend kan zijn indien de drie gewesten van het land toetreden;

Overwegende dat ongeregeldheden op het gebied van openbare netheid een impact hebben op het leefklimaat, op de veiligheid en het veiligheidsgevoel, op de openbare orde en de netheid van de openbare ruimte;

Overwegende dat de gemeente initiatieven wil aanmoedigen die bijdragen tot de verbetering van de levenskwaliteit van haar inwoners en de op haar grondgebied aanwezige personen;

Overwegende de initiatieven van de gemeente om de hoeveelheid plastic afval te verminderen en met name de acties in scholen, het handvest voor duurzame evenementen, het proefproject voor sortering en openbare netheid in het skatepark (onderweg en buitenshuis) en het recente akkoord over de strategie voor stadsreiniging Clean-Brussels;

Overwegende de talrijke lokale initiatieven van de gemeente om met de hulp van burgers en gemeentelijke diensten plastic afval en blikjes op de openbare weg en in de groene ruimten op te ruimen en in te zamelen, en met name het opmerkelijke werk van vrijwillige bewoners, de "netheidsambassadeurs";

Overwegende dat de strijd tegen ongeregeldheden op het gebied van netheid een niet te verwaarlozen kostenpost voor de gemeente vormt;

Overwegende dat de partners van de Consignment Alliance pleiten voor een structurele oplossing voor de vervuiling van straten, bermen, stranden en zeeën door plastic flessen en blikjes, voor een billijke oplossing voor illegale stortingen door de verpakkingssector te laten betalen in plaats van de burgers en de lokale overheden, en voor een echt circulair en duurzaam model voor het beheer van grondstoffen;

Overwegende dat alle maatregelen moeten worden genomen om de productie en het gebruik van blikjes en plastic afval te verminderen en een nulafvalbeleid te bevorderen;

BESLIST

  1. zich aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie;
  2. een informatie- en bewustmakingscampagne over dit onderwerp te voeren in een toekomstig gemeenteblad, het logo van de Statiegeldalliantie te gebruiken bij door de gemeente georganiseerde evenementen, de opruimacties in groene zones voort te zetten en ten slotte de selectieve sortering in de verschillende gemeentelijke inrichtingen die de recyclage van blikjes en PET-flessen mogelijk maken, voort te zetten en te versterken;
  3. het Brussels Gewest te verzoeken om :
    • de invoering van een statiegeldsysteem voor blikjes en plastic afval in overleg met het Vlaams en Waals Gewest;
    • een structurele oplossing om het sorteer- en recyclagepercentage van blikjes en PET-flessen te verhogen;
    • een billijke oplossing om de vervuiling veroorzaakt door het illegaal storten van blikjes en PET-flessen te bestrijden door de kosten door te rekenen aan de verpakkingssector;
    • een circulair en duurzaam model voor het beheer van grondstoffen;
  4. het College van Burgemeester en Schepenen op te dragen de motie door te sturen naar de Brusselse, Waalse, Vlaamse en federale regering.

26 stemmers : 26 positieve stemmen