Energie : rationeel energiegebruik in de openbare gebouwen
Hooghuis - 3de verdieping
Energiebeheer van gemeentelijke gebouwen (interne dienst)
energie@wb1170.brussels
T. 02.674.74.57
2003 : start van het lokale Kyoto-plan
In het Brusselse gewest is de uitstoot van CO2 hoofdzakelijk afkomstig van de gebouwen: het merendeel is afkomstig van woningen, daarna van de tertiaire sector (waaronder de openbare gebouwen) en ten slotte ook van het verkeer. Het Kyotoprotocol (1997) bepaalde de doelstellingen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen voor de industrie maar niet voor de tertiaire sector noch voor de woningsector.
Dat verhinderde Watermaal-Bosvoorde echter niet om zich vrijwillig te engageren voor een zeer ambitieus project: de uitstoot van broeikasgassen door de gemeentelijke gebouwen met 30% verminderen. Zo ontstond het lokale Kyoto-plan. Centraal staan daarbij de ecologische maar ook economische voordelen: minder broeikasgassen betekent ook minder financiële kosten voor de gemeente!
Het lokale Kyoto-plan ging in 2003 van start met een reeks energie-audits voor de meest energieverslindende gebouwen, zoals het Calypso-zwembad, de scholen en het gemeentehuis. De overige gebouwen (32 in het totaal) volgden daarop. Deze diagnosefase leidde tot zeer praktische aanbevelingen over waar en hoe men moest ingrijpen. Naast de aanwerving van een energieverantwoordelijke en een verwarmingstechnicus werden twee types maatregelen getroffen: enerzijds kleine, snelle en goedkope interventies en anderzijds structurele investeringen
Grafiek van de indeling van de verschillende gemeentegebouwen naargelang hun energieverbruik. Openbare verlichting, de sportinfrastructuren en de scholen zijn de gebouwen die het meest energie verbruiken.
De snelle interventies bestonden bijvoorbeeld uit het invoeren van een optimale regeling en planning van de verwarmingsinstallaties (in functie van de buitentemperatuur en de uren waarbinnen het gebouw gebruikt wordt), het isoleren van warme leidingen, het plaatsen van thermostatische kranen, spaarlampen, enz.
De structurele maatregelen vertegenwoordigen de duurdere investeringen: condensatieketel, dakisolatie, dubbele beglazing, de plaatsing van thermische of fotovoltaïsche zonnepanelen, volledige renovatie van de installaties van het Calypso-zwembad door efficiënte en ergonomische technieken, enz.
Ook de sensibilisering van het gemeentepersoneel en de gebruikers van de gebouwen vormde een van de prioriteiten van het plan: de verwarming uitzetten of het licht uitdoen bij het verlaten van het kantoor, de computer in waakstand zetten tijdens de lunch ...
Om de resultaten van deze inspanningen concreet te meten, controleert de gemeente sinds 2004 regelmatig de stand van alle gas- en elektriciteitsmeters. Zo kan men nauwgezet de evolutie in het verbruik volgen.
2016 : de doelstellingen van Kyoto ruimschoots overtroffen
In 2016 registreerde de gemeente een daling in het gasverbruik van 39% en ook de elektriciteitsfactuur lag 37% lager : dat is goed voor een jaarlijkse besparing van om en bij de 400.000 euro en meer dan 1500 ton CO2 minder in vergelijking met het referentiejaar (2004).
Dankzij dit succes en gezien de wens om op één lijn te zitten met het Europese en gewestelijke beleid heeft de gemeente Watermaal-Bosvoorde nu het lokale Kyoto-plan omgezet in een ruimer en ambitieuzer Duurzaam Energie-Actieplan dat is afgestemd op de nieuwe Europese doelstellingen voor de gemeentelijke gebouwen (-40%), waarbij ook de openbare en private gebouwen zijn opgenomen en ook rekening wordt gehouden met problemen zoals verbruik of duurzaam transport...
Grafiek van de evolutie in het genormaliseerde gasverbruik van de 32 gebouwen van de gemeente Genormaliseerd= reëel verbruik gecorrigeerd in functie van de klimaatgegevens om de vergelijking tussen jaren mogelijk te maken (*graaddagen: hoe hoger, hoe kouder het was).
De dalende trend is al sinds 2005-2006 zichtbaar dankzij de aanpassingen in de afstelling van de verwarming en wordt groter in 2008 door het effect van de 1ste structurele investeringen (verwarmingsketels, isolatie, ...). Het jaar 2011 ziet er minder goed uit: in werkelijkheid hebben we weinig betaald maar te veel verbruikt in verhouding tot de zachte weersomstandigheden van dit jaar (afstellingen moeten worden bijgeschaafd). 2015 was een jaar met grootscheepse renovaties aan het Calypso-zwembad dat enkele maanden gesloten bleef. Het effect hiervan is pas vanaf 2016 zichtbaar. 2017: defecten in enkele grote verwarmingsinstallaties: waakzaamheid blijft geboden.
Totale balans 2017 vs. 2004 in het genormaliseerd verbruik= -36%J. Besparing in 2017 geraamd op 380.000 € (in verhouding tot het referentiejaar 2004).
Grafiek van de evolutie in het totale elektriciteitsverbruik van de 32 gebouwen van de gemeente
Het verbruik stijgt van 2004 tot 2007 (nieuwe gebouwen die in dienst worden genomen) maar de daling versnelt vanaf 2008 dankzij de spaarlampen, de zuinigere Pc’s en schermen... en dat effect verspreidt zich langzaam maar zeker naar alle gebouwen. In 2013: eerste bijdrage van de zelfgeproduceerde elektriciteit (zonnepanelen gemeente-ateliers) waarbij nog de warmtekrachtcentrale van het Calypso-zwembad komt in 2015-2016 en daarna ook de zonnepanelen van de Espace Delvaux in 2017. Deze zelfgeproduceerde kWh waren in 2017 goed voor 24% van het totale verbruik; de gefactureerde kWh vallen onder een “groene-stroomcontract” (sinds 2010).
Totale balans 2017 vs. 2004 van het elektriciteitsverbruik = -24%
Totale balans 2017 vs. 2004 in het gefactureerd verbruik= -42%.
Besparing in 2017 geraamd op 150.000 € (in verhouding tot het referentiejaar 2004).
Alle informatie over het Duurzame Energie-Actieplan en het energiebeheer van de gemeentelijke gebouwen kan verkregen worden bij de dienst Openbare Werken / Energie : Mevr. Manon Viérin (contact per telefoon 02.674.74.57 of per e-mail : energie@wb1170.brussels)